تربیت یکی از مباحث مورد توجه ادیان و مکاتب مختلف در طول قرون و اعصار بوده است. تربیت ابعاد مختلفی را داراست که یکی از مهمترین این ابعاد، بعد تربیت اجتماعی است. برای تربیت اجتماعی نیز بهترین دوران، دوران کودکی است. زیرا این دوران زمان و فرصتی بسیار مناسب برای انواع یادگیری های اجتماعی است و روند اجتماعی شدن در سال های کودکی از سرعت بیشتری برخوردار است. اسلام به عنوان دین کامل و اکمل، آیین الهی زندگی اننسانهاست که از آموزه های آن می توان به عنوان منبعی ارزشمند و کارآمد برای استخراج و تبیین مفاهیم و روش های تربیت استفاده نمود. بر این اساس هدف این پژوهش تعیین «روش های تربیت اجتماعی بر اساس قرآن است. پس از تحقیق و جستجو در منابع موجود در مجموع شش روش برای تربیت اجتماعی کودک مورد بررسی و تبیین قرار گرفته است. در هر روش توصیه هایی برای والدین و مزایای استفاده از آن ذکر شده است.

چکیده مقاله محبوبه اباذر از طلاب حوزه علمیه الهیه

[1] طلبه سطح 2 حوزه الهیه ساوه

بررسی آموزه­های اخلاقی سوره نور

چکیده

قران کتاب محکمی است که چینش حروف، کلمات، عبارت¬ها، آهنگ و معانی آن توسط خدای کریم انجام شده و یکی از ابعاد شگفت¬انگیز قرآن تناسب آیات آن با یکدیگر است. سوره نور، سوره پاکدامنی و عفت، مبارزه با آلودگی¬های جنسی است، چرا که قسمت عمده دستوراتش برمحور پاکسازی اجتماع از آلودگی¬های جنسی می¬باشد. آموزه¬های اخلاقی این سوره همچون حفظ حجاب و پاکدامنی، پرهیز از تهمت و افتراء، ترویج ازدواج آسان، تربیت صحیح و… نکات ظریفی و در خور توجه دارد که انسان در سایه آن به رشد و تعالی می¬رسد. این مقاله در مورد آموزه¬های اخلاقی با محوریت سوره نور این مباحث اخلاقی را بررسی می¬کند. آموزه¬هایی که سعادت زندگی انسان را در پی دارد
محبوبه اباذرطلبه سال پنجم، حوزه علمیه الهیه شهرستان ساوه

چکیده

اراده یکی از اوصاف خداوند متعال می باشد و به معنای این است که خداوند در افعال خود مقهور و مغلوب غیر نمی باشد . اراده از اوصافی است که محل نزاع بسیاری از علما بوده است . به طور تقریب اکثر علما بر مرید بودن الهی اتفاق نظر دارند آنچه که محل نزاع است ویژگی ها و چگونگی اتصاف خداوند به این صفت می باشد . آن چه در این نوشتار بدان پرداخته می شود دیدگاه عالم وفیلسوف بزرگوار آیت الله جوادی آملی  درباره ی اراده الهی  از بعد فلسفی و کلامی می باشد . که به روش کتابخانه ای جمع آوری شده است . از منظر این فیلسوف خداوند مرید است که دارای دونوع اراده تکوینی و تشریعی می باشد  و اراده ی وی غیر از علمش می باشد و معتقد است این صفت از اوصاف فعلی خداوند بوده و حادث است . و همچنین مرید بودن الهی با استفاده از ادله نقلی و عقلی به اثبات رسیده است .

نتیجه گیری

مرید بودن خداوند مورد اتفاق اکثر علما می باشد و این یعنی در اعمال حاکمیت خداوند هیچ گونه اکراه و اجباری راه ندارد و مقهور و مغلوب غیر نخواهد شد .

آیت الله جوادی آملی مبنی بر سخن امام رضا (علیه السلام ) که علم به اشیاء را قبل از اراده آن ها می دانند اراده الهی را غیر از علم ایشان می دانند و معتقدند که اراده همان ابتهاج ذاتی الهی است که ابتهاج فعلی را به دنبال دارد ، بنابراین اراده همان رضایت خداوند می باشد .

اراده از اوصاف فعل خداوند است چرا که اراده گاهی هست و گاهی نیست  و اگر از اوصاف ذات باشد مستلزم این خواهد بود که ذات الهی گاهی باشد و گاهی نباشد . واز آن جایی که چنین فرضی محال است پس اراده از اوصاف ذات نمی باشد .

قدیم و ازلی بودن اراده  حاکی از قدیم بودن مراد آن است  لذا اگر اراده صفتی ازلی باشد لازمه اش وجود موجود قدیم دیگری  (واجب الوجود دیگر) می باشد و باتوجه به ممتنع بودن فرض مورد اشاره ، حادث بودن اراده ثابت می شود .

اراده الهی دارای دو قسم تکوینی و تشریعی می باشد ،  که قسم اول تخلف ناپذیر بوده و به محض اراده الهی مراد وی محقق می شود . مانند خلق و آفرینش موجودات . اما قسم دوم از آن جایی که شامل بیان احکام و تکالیف بندگان می باشد و اراده انسان بین اراده الهی و تحقق مراد فاصله است ، تخلف پذیر می باشد . لذا اطاعت بنده موجب تحقق مراد الهی و عصیانش باعث تخلف خواهد شد .

در پایان با استفاده از ادله عقلی که آیت الله جوادی عاملی بدان اشاره کرده اند و همچنین با اشاره به آیات و روایات صفت اراده برای خداوند به اثبات رسید .

محقق:سمیه کمندی(طلبه حوزه علمیه الهیه ساوه)

چکیده

انسان در سایه دوستان وفادار و صمیمی می تواند پلکان ترقی و تعالی را یکی پس از دیگری طی نماید و این دوست است که گاه بشر را تا اوج افتخار و عظمت رهنمون می شود و منشأ خیرات و برکات اجتماعی می گردد. اما نکته قابل توجه آن است که فرهنگ‌ها و جوامع و مکاتب مختلف نگاه متفاوتی به دوستی دارند. در این تحقیق تلاش می گردد تا مسئله دوستی‌از منظر امیرالمومنین‌علی(ع) مورد بررسی قرار گیرد. زیرا نهج البلاغه از جمله‌گنجینه ‌های ارزشمند حدیث شیعه به شمار می رود که از همان زمان تدوینش تا کنون مورد توجه ویژه پژوهش های مختلفی بوده است. موضوع دوستیابی که یکی از مهمترین مسائل درحوزه ارتباطات اجتماعی است، در نهج البلاغه بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از این رو در این تحقیق سعی نمودیم بایدها و نبایدهای دوستی از منظر نهج البلاغه حضرت علی (ع) مورد بررسی قرار دهیم. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به بحث و بررسی پیرامون شناخت آداب دوستی در نهج البلاغه و شناخت آفات دوستی از منظر نهج البلاغه پرداخته است. نتایج نشان داد با توجه به کمال طلبی انسان از سخنان ائمه اطهار بایدها و نبایدهایی برای دوستی بیان شده است که بر اساس بایدها و نبایدهای بیان شده می توان بهترین دوست ها را انتخاب کرد.

نتیجه گیری

دو دوست صمیمی باید از عمق جان نسبت به یکدیگر همدرد و خیرخواه باشند و یک لحظه یک رنگی و صفا را فراموش نکنند و در تمام حالات از حقوق دوستی و رفاقت دفاع کنند و بر لغزشها و خطاهای پیش آمده و غیر مترقبه صبر کرد. و بردباری نشان دهند و بر ناملایمات خنده کنند و از یکدیگر توقع و انتظار نداشته باشند و دوستی را زمینه رسیدن به امیال و خواهش های شخصی خود قرار ندهند و از مجادله با یکدیگر پرهیز کنند و در برابر یکدیگر متواضع و فروتن باشند به حرف همدیگر گوش دهند و از سرزنش و مذمت یکدیگر پرهیز نمایند و بلکه خیرخواه و ناصح همدیگر باشند در حق یکدیگر دعا کنند و سر هم را بپوشانند با دادن هدیه - در حد توان - و کلمات محبت آمیز اظهار دوستی کنند و در شاد نمودن یکدیگر بکوشند - البته به شکلی که مرتکب گناه نشوند.  آنان که در برقراری دوستی ها به موفقیت دست می یابند، یک نوع رضایت درونی و اعتماد به نفسی خاص پیدا می کنند. بی شک استمرار این دوستی ها، در گرو پای بندی و التزام به قوانین و آدابی است.نزدیکترین شخص به انسان کسى است که دوستى و محبت، او را نزدیکتر ساخته گرچه نژادش با دوست، پیوسته نیست. و بیگانه کسى است که مهر و محبت و دوستى نداشته باشد گرچه پیوند نسبى و نژادى دارد. چیزى به چیز دیگر نزدیکتر از دست به پیکر نیست که اگر دست خیانت ورزد، از بدن بریده شود. یکى از مهمترین جلوه‏هاى آداب معاشرت با مردم، دوستى و رفاقت است که در اهمیّت آن، کسى شک نکرده و نمى‏تواند انکار نماید؛ چراکه دوستى و رفاقت و محبت به همنوع، در سرشت بشر نهفته و اصلاً لازمه زندگى جمعى به شمار مى‏رود؛ زیرا انسان در ادامه حیات خود هیچ‏وقت بى‏نیاز از همنوعان خود نبوده و نخواهد بود و انسان‏ها بایستى در کارهاى روزمرّه زندگى، مددکار همدیگر باشند و این مدد و یارى کردن، بدون دوستى و رفاقت، امکان‏پذیر نیست. انتخاب دوست و همنشین برای جوانان از حساسیت ویژه ای برخوردار است؛ زیرا آنان به آسانی و به سرعت، رفیق انتخاب می کنند و این، به علت عاطفی و احساسی عمل کردن آنهاست. آنان چندان به نکات عقلایی توجه ندارند و با شخصی بدون آشنایی قبلی و اطلاع از وضع خانوادگی دوست می شوند. آنان به روحیات، عقاید و اخلاق دوستان خود چندان توجهی ندارند و فقط به خاطر اینکه در یک موردی رفتار وی خوشایندشان قرار گرفته، به او دل می بندند و روابط عمیق و محکمی هم با او برقرار ساخته، تمام اسرارشان را در اختیار او قرار می دهند. اگر مربیان و والدین بتوانند در انتخاب دوست به جوانان کمک کنند و با استدلال و منطق و رفتار صحیحْ آنان را به سوی انتخاب دوستان خوب رهنمون شوند، مطمئنّاً یکی از مهم ترین وظیفه های خود را انجام داده اند. 

محقق:عاطفه عابد(طلبه حوزه الهیه ساوه)1398

چکیده:

برزخ، هم معبر انسان هایی است که مسیر قرب الهی و کمال را پیموده، به سعادت نائل می گردند و هم معبر آنانی است که از بندگی خدا روی برتافته، راه گنه کاری و زشت کاری را در پیش گرفته و دچار کیفر الهی می شوند. زیرا انسان مسافر است، تا به دارالقرار برسد، دارالقرار قیامت کبراست، برزخ آرامگاه نیست، برزخ یک معبری است مثل دنیا که انسان پس از پشت سر گذاشتن ان به آرامگاهش که همان قیامت کبراست می رسد.

این پژوهش عهده دار بیان ویژگی های بهشت و جهنم برزخی از دیدگاه آیت الله جوادی آملی می باشد. از برجسته ترین نتایج پژوهش حاضر این است که سطح عذاب در عالم برزخ نسبت به آخرت از شدت کمتری برخوردار است و نعمت و عذاب برزخی در یک دسته بندی منظم قرار دارد.

نتیجه پژوهش:

به طور معمول انسانها می پندارند که مرگ عامل انتقال به عالمی ظلمانی و بسیار تاریک است، عالمی که همه چیز با آن پایان می گیرد و خاتمه همه آرزوها و تلاش ها و کوشش های انسان است؛ با این حال جای تعجب نیست که از بیم مرگ برخورد بلرزند و اندیشه آن شهد شیرین زندگانی را در کام شان تلخ تر از زهر کند، و مرگ در چنین پنداری محروم شدن انسان را رقم می زند.

اگر مرگ پایان همه چیز باشد زندگی این جهان، که مجموعه ای از کارهایی است که در ظاهر شباهت به هم می دهد ولی می تواند در حقیقت با هم بسیار متفاوت باشد، نمی توان به عنوان “هدف والا” روح انسانی را سیراب کند. گرچه نام مرگ برای بسیاری هول انگیز و وحشتناک است ولی در جهان بینی اسلامی این موضوع چهره دیگری دارد. بدین ترتیب برای رسیدن به بینشی صحیح نسبت به مسأله مرگ و عوالم پس از مرگ مراجعه به آیات قرآن و روایات معصومان (ع) ضروری می باشد. از نگاه قرآن کریم مرگ انتقال روح و نفس از عالم طبیعت به عالمی دیگر و بازگشت آن به سوی خداوند است.

انسان بعد از مرگ از عالم برزخ که واسطه بین دنیا و قیامت است، با مرگ آغاز و با پرپایی رستاخیز پایان می پذیرد، گذر می کند و در بهشت برزخی و یا جهنم برزخی اقامت می کند. عالم برزخ به منزله ی اتمام حجت خدا بر بندگان است؛ که از یک طرف وضع حال آخرتشان را در دنیا به چه شکل ترسیم و تثبیت نماید و از طرف دیگر به هر شکل که آرزوی بازگشت به دنیا را داشته باشند این وضعیت خود را نمی توانند تغییر دهند.

عالم برزخ از طرفی با دنیا و از طرف دیگر با قیامت کبری بسیار متفاوت است. سطح نعمت و عذاب در عالم برزخ نسبت به عالم آخرت پایین تر است و این نعمات و عذاب ها در عالم برزخ و آخرت بازتاب اعمال ما در این دنیا است و تحیات و درود و همچنین ضرب و خشم. فرشتگان در عالم برزخ پس از مرگ تا ورود به قیامت کبری ادامه دارد و این حاصل عمل هر شخصی است. انسان در برزخ حیات ذاتی دارد زیرا وی در برزخ با وجود مثالی حضور می یابد. 

 
 نگارنده:سمیه پوروند1398(طلبه حوزه الهیه ساوه)